Ralph van Dam adviseert vaker een doorstart: "Het negatieve imago is onterecht"

Bedrijven die een doorstart maken, krijgen nogal eens te maken met negatieve publiciteit of ongenuanceerde meningen. De aanname is vaak dat de ondernemer het bedrijf laat klappen om zelf verder te kunnen en zijn crediteuren berooid achterlaat.

En natuurlijk zijn er altijd ondernemers onder ons die inderdaad te kwader trouw een doorstart forceren. Maar de praktijk is vaak heel anders! Sterker nog: ik adviseer ondernemers om veel vaker voor een doorstart te kiezen. Niet pappen en nathouden, maar doorpakken als het nog kan. Zachte heelmeesters maken tenslotte stinkende wonden.

Warm of koud?

We onderscheiden een koude en een warme doorstart. Een koude doorstart vindt plaats na een faillissement. Een warme doorstart vindt plaats terwijl het bedrijf nog draait. Ten tijde van (grote) liquiditeitsproblemen wordt een manier gezocht om door te gaan en niet failliet te gaan. Het is juist deze warme doorstart die wat mij betreft ook warm is aanbevolen, mits je de voors en tegens van de diverse insolventiemogelijkheden goed tegen elkaar afweegt.

Regie houden

Een doorstart kent diverse verschijningsvormen. Er kan sprake zijn van een onderhandsakkoord, een dwangakkoord, een sterfhuisconstructie, een prepack of de WHOA. Al deze vormen kennen hun eigen voor- en nadelen. De relatief recent geïntroduceerde WHOA bijvoorbeeld is duur en eigenlijk alleen voor grotere bedrijven betaalbaar. Sanering van het personeelsbestand kan in deze regeling niet worden meegenomen en met het ontbreken van ontslagmogelijkheden blijft de vaak grootste kostenpost dus op tafel liggen.

Belangrijk is om bij de diverse vormen van een doorstart af te wegen of je een doorstart zonder dwang en dus zonder tussenkomst van de rechter wilt doormaken en waar uiteindelijk de rekening komt te liggen. Ook is het belangrijk jezelf af te vragen of je zelf de regie wilt behouden gedurende het proces of deze juist uit handen wilt geven aan een expert, die je kan bijstaan.

Jij bent de sleutelfiguur

Zodra er sprake is van bewindvoering of wanneer er een curator in beeld komt, ben je de regie over je bedrijf volledig kwijt. Als ervaringsdeskundige pleit ik ervoor zo lang mogelijk zelf aan het stuur te blijven zitten. Probeer zo vroeg mogelijk onderhands gesprekken te voeren met belanghebbenden, zoals banken, de fiscus en je crediteuren.

Besef dat je als ondernemer een sleutelfiguur bent tijdens de doorstart van je bedrijf. Jij kent je crediteuren als geen ander, jij weet wat van waarde is in je bedrijf, jij hebt hopelijk de gunfactor en een warme band met betrokkenen. Het is ook zeker niet ondenkbaar dat je je crediteuren in de toekomst nog nodig zult hebben of in ieder geval weer tegen zult komen: waardevol om de goede band met hen te bewaken dus. 

Belastingschuld

De Belastingdienst heeft overigens aangegeven tijdelijk hun preferente positie te willen opgeven en zich voorlopig onder de overige crediteuren te scharen: een opvallende en nobele stap, want juist bij de fiscus zijn de schulden vaak groot. Momenteel bedraagt de totale corona gerelateerde schuld in Nederland meer dan zestien miljard euro.

De Belastingdienst erkent met haar maatregel dat buitensporige omstandigheden zoals COVID of de energiecrisis niets met standaard ondernemersrisico’s te maken hebben en biedt ondernemers zo de kans met een (relatief) schone lei te beginnen. Precies wat een instrument als een doorstart ook voor ondernemers kan betekenen.

Saneren en goed bestuur

In de media zien we momenteel het aantal faillissementen toenemen. Er vinden forse ontslagrondes plaats en er wordt waar mogelijk gesaneerd. Het zijn allemaal mogelijke onderdelen van een warme doorstart: je acteert als ondernemer om te voorkomen dat je omvalt. Wat mij betreft is een doorstart dus geen schimmige stap waar je als ondernemer zelf beter van wordt, maar juist een zorgvuldige afweging waarmee je via de juiste communicatie een nieuw perspectief schetst voor alle betrokken partijen. Dat hoort óók bij goed bestuur en goed werkgeverschap.

Alles is beter dan de totale vernietiging van de complete waarde, ofwel een faillissement. Verdiep je daarom tijdig in wat er mogelijk is, onderzoek wat de consequenties zijn en bekijk wat bij jou past. Raadpleeg vroegtijdig een insolventiespecialist voor de juiste afwegingen, omdat je te maken krijgt met complexe bedrijfskundige, juridische en financiële aspecten die je als ondernemer vaak nauwelijks zelf kunt overzien.

Sociaal en persoonlijk leed

Als je omzet achterblijft, kun je kijken waar je op kosten kunt besparen of je afzet kunt vergroten. Maar als je structurele betalingsproblemen en dus liquiditeitstekort hebt, moet je saneren. Dat is nooit positief: het doet altijd wel ergens pijn. Maar het kan wel positief uitpakken. Een doorstart betekent dat je werkt aan de continuïteit en weerbaarheid van je bedrijf. En daar zijn alle stakeholders rondom je bedrijf het meest bij gebaat. Om nog maar te zwijgen over het sociale en persoonlijke leed dat je hiermee in de kiem kunt smoren.